سه رسالۀ منطقی و فلسفی

عمر بن سهلان ساوی (م بعد از 537/1143م)، فیلسوف و منطقدان کمتر شناخته شده ایرانی در سده ششم هجری/ دوازدهم میلادی است. از او به عنوان «منطقدان ایرانی غیر ارسطوئی» یاد شده است. آثار ساوی که طیفی از کتابهای بزرگ منطقی تا رساله های کوتاه منطقی و فلسفی به زبانهای فارسی و عربی را دربرمیگیرند، از حضور گفتمان نظام مند و تحلیلی در ایران به اندک زمانی پس از یورشهای خِردستیزانه غزالی و همگنانش خبر میدهند. این آثار بر آموزه های متفکّرانی مانند شیخ اشراق شهاب الدین یحیی سهروردی، فخرالدین رازی، نصیرالدین طوسی، شمس الدین محمّد شهرزوری و حتّی ملاصدرای شیرازی تأثیر گذاشته اند؛ و در روشنان آنها، نه تنها از چالشهای منطقی و فلسفیِ سده ششم هجری بر سر میراث ابن سینا تصویر روشنتری خواهیم داشت، بلکه چگونگیِ گذارِ توجّه فیلسوفان بعد از او از کتاب شفاء به کتاب اشارات و تنبیهات را تفسیر تازه ای میتوانیم نمود. دفتر پیش رو، سه عنوان از رساله های منطقی و فلسفی ساوی با این عناوین را دربردارد: فی تحقیق نقیض الوجود، التّوطئة فی المعجزات والکرامات، نهج التّقدیس.