مروری بر مسائل فلسفه ی علم مدرن

پیش از پیش‌گفتار

به باورم این کتاب برای فارسی زبان، نخستین از نوع خودش است. تا امروز کتاب‌های علمی زیادی به زبان ساده به فارسی برگردان شده و یا حتا نوشته شده است، اما در مورد موضوع مهم فلسفه‌ی علم دست کم به زبان فارسی از سوی یک نویسنده‌ی ایرانی کار جدی‌ای نشده است. بر این باورم که نیاز به آموزش و یادگیری فلسفه‌ی علم بیش از پیش نمایان شده است. امروز که وقتی خیل مدرک‌داران بی‌سواد دانشگاه رفته را می‌بینیم تازه متوجه می‌شویم که ایراد آموزش عالی کجاست و چگونه است کسی پزشک است اما به دعا برای معالجه‌ی بیمارش ایمان دارد و یا آن‌که فیزیک‌دانی است که باور دارد با پا گذاشتن بر روی لیموی سبز بر زمین افتاده چگونه بدبختی را بر سرش آوار می‌کند! چرا در تمام سال‌های

تحصیلی‌اش تفکر نقادانه یا سنجش‌گرانه اندیشی را نیاموخته است؟ چگونه می‌توان مهندس بود و روش علمی بلد نبود؟ چگونه هنوز دانشگاه رفته‌ی ما فکر می‌کند نظریه‌ی علمی چون نظر دادن مهمانی‌های خانوادگی‌ست یا نظریه‌ی علمی یعنی هنوز به تایید نرسیده است و ثابت نشده!

چطور دانشگاه رفته و هم‌چنان فکر می‌کند نظریه‌های داروین و مهبانگ (Big Bang) هنوز در «حد نظرند»؟ چگونه‌ است که مدرک‌دار است و هنوز فکر می‌کند در نظریه‌ی داروین، انسان تکامل یافته‌ی میمون است؟ هنوز می‌اندیشد عالم را نظمی بس دقیق است و بی‌نظمی مانع بوجود آمدن زندگی و حیات است! زمانی می‌اندیشدم چه باید کرد تا آموزش فلسفه‌ی علم برای همه‌ی دانشجویان رشته‌های دانشگاهی اجباری باشد. علم بدون درک وجودی‌اش و فلسفه‌اش از درون تهی می‌شود و حاصل‌ش مدرک‌دار معتقد به اجنه و انرژی درمانی می‌شود! عرفان کسرایی در کتاب «سوزن در انبار کاه» دست به کار بزرگی زده است و این باب مهم را برای فارسی‌زبان گشوده است. کتاب از همان جایی شروع می‌شود که باید بشود یعنی از روش علمی و نظریه‌های علمی و با بحث بسیار مهم نظریه‌ی فراگیر (Theory of Everything) در فیزیک نظری پایان می‌گیرد. کتاب برای مردمان دنیای مدرن که می‌خواهند از علم مدرن  بهره بگیرند نوشته شده است. خواننده می‌تواند این کتاب را به عنوان نقشه‌ی مسیر پر سنگلاخ علم مدرن استفاده کند و از آن بهره‌ها ببرد. به جسارت عرفان کسرایی برای آغاز این مبحث مهم تبریک می‌گویم. اطمینان دارم نسخه‌های بعدی کتاب پر بارتر و پربارتر خواهد شد.

علی نیّری

اورنج کانتی، آمریکا

یکشنبه ۵ جولای ۲۰۲۰